Εντονο παρασκήνιο, πυρετώδεις επαφές αλλά και μια προσωπική απόφαση που ελήφθη την στιγμή που ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε, βρίσκονται πίσω από την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών οι οποίοι επέστρεψαν στην Ελλάδα τα ξημερώματα, μετά από 5 μήνες κράτησης στις φυλακές της Αδριανούπολης.
Με φόντο την ραγδαία επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και τις επικίνδυνες εξελίξεις στο πεδίο της τουρκικής οικονομίας, η απελευθέρωση των 2 Ελλήνων στρατιωτικών ερμηνεύεται ως μια κίνηση-«άνοιγμα» στην Ευρώπη.
Με πολλά ανοικτά μέτωπα εντός και εκτός συνόρων, με τις ΗΠΑ, το Ιράν αλλά και τους πολιτικούς του αντιπάλους ο Ερντογάν επέλεξε την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου για να κάνει την κίνησή του.
Ολο αυτό το χρονικό διάστημα υπήρχε ανοικτή επικοινωνία του Πάνου Καμμένου με τον Τούρκο ομόλογό του Χολούσι Ακάρ. Ο Ακάρ, πρώην αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων ήταν όλο αυτό το διάστημα σε ανοιχτή γραμμή με τον Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Αποστολάκη καθώς οι δυο τους είχαν βρεθεί πολλές φορές στις στρατιωτικές επιτροπές του ΝΑΤΟ και υπήρχε καλή προσωπική σχέση και αμοιβαία αλληλοεκτίμηση. Διαρκείς ήταν οι επαφές και του διευθυντή του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού Βαγγέλη Καλπαδάκη με το δεξί χέρι του Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν. Και ο πρώην πρέσβης στην Αθήνα, Κερίμ Ουράς ο οποίος μέχρι πρόσφατα ήταν στο γραφείου του πρωθυπουργού της Τουρκίας Μπιναλίμ Γιλντιρίμ είναι από τους διπλωμάτες που διατηρεί καλή σχέση με την ελληνική κυβέρνηση και μετέφερε μηνύματα προς την Άγκυρα όσες φορές χρειάστηκε για το θέμα αυτό.
Ρόλο και μάλιστα σημαντικό φαίνεται να διαδραμάτισε και ο αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ ενώ ταυτόχρονα ασκούνταν πιέσεις στον τούρκο πρόεδρο και από την ΕΕ.
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στο ελληνικό Κοινοβούλιο τον Απρίλιο είχε μιλήσει υπέρ της άμεσης απελευθέρωσης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών από τις φυλακές της γείτονος. Είχε προηγηθεί η ευρω-τουρκική Σύνοδος της Βάρνας, με τους κ.κ. Γιούνκερ και Μπορίσοφ να βάζουν το θέμα της απελευθέρωσης του Αγγ. Μητρεώδη και του Δ. Κούκλατζη στην ευρωπαϊκή ατζέντα των συνομιλιών με τον Ρ. Τ. Ερντογάν.
Με τις ελληνικές πιέσεις να κορυφώνονται στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούλιο, εκεί όπου Ντ. Τραμπ, Αγγ. Μέρκελ κ.α. ηγέτες ενημερώνονται από πρώτο χέρι από τον Έλληνα πρωθυπουργό, για το θέμα της συνεχιζόμενης κράτησης. Ο Αλ. Τσίπρας στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε προτίμησε να κρατήσει κλειστά τα χαρτιά του, παρά τα βήματα που έγιναν στο θέμα τότε. Ήταν η στιγμή των πράξεων, όχι των λόγων.
Το μήνυμα του Γιούνκερ στα ελληνικά για την απελευθέρωση των στρατιωτικών
Ως «ευτυχή» χαρακτηρίζει την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών ο επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Σε μήνυμά του στο Twitter, γραμμένο στα ελληνικά, ο Γιούνκερ στέλνει, παράλληλα, σαφές μήνυμα στην Τουρκία σχετικά με τη σχέση με την ΕΕ.
«Ευτυχής για την επικείμενη απελευθέρωση των δυο Ελλήνων στρατιωτικών. Όπως είχα πει στην Βάρνα, η Τουρκία δεν έχει τίποτε να φοβηθεί από τους Ευρωπαίους γείτονες της. Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στη στρατηγική αυτή σχέση. Επιθυμούμε μια σταθερή, ευημερούσα, δημοκρατική Τουρκία», σημειώνει ο πρόεδρος της Κομισιόν.